در مقاله قبل در مجله کافه دارو به بررسی میگرن پرداختیم، حال در این مقاله قصد داریم به بررسی مبحث تزریق بوتاکس در درمان میگرن بنشینیم.

بیشتر بخوانید: میگرن چیست؟ علائم و درمان آن

بیشترین آوازه بوتاکس از جهت صافی پوست، رفع چین و چروک و جوانسازی در بین عموم افراد شناحته شده است، اما بوتاکس فقط جنبه زیبایی ندارد و در حوزه درمان جهت بهبود و پیشگیری از فرآیند پیشرفت میگرن های مزمن نیز نقش مؤثری ایفا می‌کند.

تزریق بوتاکس در درمان میگرن را با عنوان بوتاکس میگرن یا بوتاکس سردرد نیز می‌شناسند. توکسین بوتولینوم نوع A یا همان بوتاکس در جهت درمان سردرد های شدید میگرنی در سال 2010 از طرف سازمان غذا و دارو مورد تأیید قرار گرفت. بوتاکس سردرد بهره برداری شده از باکتری کولیستریدیوم بوتولینوم است که جهت فلج موقت عضله از آن استفاده می‌شود.

در واقع بوتاکس سردرد نقش پیشگیرانه در جهت کاهش حملات و همچنین شدت درد میگرنی دارد.

بیشتر بخوانید: نوروبیون و تأثیر آن بر بدن

آیا بوتاکس سردرد برای تمامی افراد میگرنی مناسب است؟

نوع میگرن در تمام افراد یکسان نیست و شدت و ضعف آن در هر فرد میزان متفاوتی دارد. اما طبق مطالعات انجام شده بوتاکس سردرد برای تمامی افراد مبتلا به میگرن مناسب نیست. طبق تأییدیه FDA بوتاکس سردرد مناسب افرادی ست که بیشتر از 14 روز در ماه با میگرن شدید دست و پنجه نرم می‌کنند.

ممنوعیت تزریق بوتاکس سردرد

اگر بیشتر از 14 روز در ماه با میگرن سر و کار دارید و در واقع مبتلا به میگرن مزمن هستید لازم است قبل از اقدام به تزریق بوتاکس سردرد لحاظ بفرمایید که جز موارد اشاره شده در زیر نباشید، در واقع ممنوعیت تزریق بوتاکس بدین شرح است:

- افراد مبتلا به عفونت و یا التهاب موضعی (عفونت در محل تزریق بوتاکس).

- افراد دارای حساسیت به بوتاکس یا فرآورده هایی مبتنی بر بوتولینوم توکسین از نوع A

- افراد دارای التهابات عضلانی و مبتلا به اختلالات عصبی عضلانی

- بانوان باردار و مادران شیرده

- افراد مبتلا به بیماری های کلیوی بخصوص نارسایی کلیه

- افراد دارای حساسیت به پروتئین موجود در شیر گاو

- مصرف کنندگان داروهای رقیق کننده مانند وافارین و هپارین

لازم به ذکر است علاوه بر موارد ذکر شده لازم است قبل از تزریق جهت رعایت جوانب احتیاط حتما با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.

بیشتر بخوانید: تأثیرات بوتاکس

تزریق بوتاکس سردرد یکباره یا چند باره؟

مورد قابل توجه در تزریق بوتاکس سردرد میزان و دفعات آن است که آیا این تزریق در روتین زمانی باید انجام شود و یا یکبار انجام آن جهت بهبود حملات و شدت میگرن کافی است؟

تزریق بوتاکس سردرد اثر دائمی ندارد و دوام تأثیر گذاری آن چیزی در حدود 3-2 ماه است که باز با توجه به شرایط بدنی افراد ممکن است کوتاهتر یا بلندتر باشد. در واقع بعد از گذر زمان بافت های اعصاب درد جدیدی را در فرد ایجاد می‌کند، از این رو جهت ادامه بهبود لازم است در جهت تزریق دوباره اقدام نمود. طبق اعلام انجمن سردرد آمریکا تزریق بوتاکس میگرن را می‌توان هر سه ماه یکبار انجام داد. اما باید توجه نمود در صورت تزریق مکرر ممکن است بدن شروع به تولید آنتی بادی علیه توکسین بوتولینوم را آغاز کند و در نهایت آن عملکرد مورد انتظار از تزریق در فرد حاصل نشود.

مزایا و معایب تزریق بوتاکس میگرن

از جمله مزایای قابل اشاره به تزریق بوتاکس می‌توان به این موارد اشاره نمود:

- کاهش تعداد حملات: بعد از تزریق بوتاکس در صورت عملکرد درست و تزریق در نقاط اصلی حملات میگرن کاهش می‌یابد.

- کاهش شدت حملات میگرن: تزریق بوتاکس آن شدت از مزمن بودن حمله را در فرد کاهش می‌دهد و به تسکین درد فرد کمک مؤثری می‌کند.

- نیاز به مصرف فرآورده های دارویی کمتر: عملاً وقتی میزان درد و حملات میگرن در فرد کاهش پیدا کند، نیاز به مصرف داروهای دیگر در فرد نیز به مراتب کمتر می‌شود.

معایب تزریق بوتاکس سردرد

- نیاز به تزریق مکرر: همانگونه که در بالاتر نیز ذکر شد تزریق بوتاکس یکباره نیست و اثر موقت دارد و لازم است هر 3 ماه یکبار فرآیند تزریق بوتاکس میگرن انجام شود.

- عدم پاسخ دهی مناسب در تمامی افراد: هر فرآورده دارویی عمدتاً در بعضی افراد پاسخ دهی بهتری دارد و در بعضی دیگر اثر بخشی کمتری دارد، که این قاعده در تزریق بوتاکس سردرد نیز مستثنا نیست، از این رو این امکان وجود دارد که تزریق بوتاکس در بعضی افراد آنگونه که باید اثر بخشی مثبت به همراه نداشته باشد.

- عارضه جانبی: تزریق بوتاکس سردرد ممکن است به خشکی چشم، کبودی و درد در محل تزریق و همچنین کاهش قدرت عضلات منجر بشود.

زمان اقدام تزریق بوتاکس در افراد میگرنی

عموماً توصیه پزشکان بر این است که اگر فرد نسبت به دیگر فرآورده های دارویی اثر بخش در میگرن پاسخ مثبتی نگرفت بهتر است به تزریق بوتاکس روی آورد، از این رو یک  بازه درمانی 2 تا 3 ماهه را در نظر می‌گیرند تا اثر بخشی دیگر داروها را مشاهده نمایند و بعد از منفی بودن اثر بخشی مدنظر، نسبت به تزریق بوتاکس سردرد اقدام می‌نمایند. همچنین افرادی که دارای بیماری های زمینه ای دیگر هستند و تحمل درد مضاعف میگرن را ندارند، نیز می‌توانند با مشورت پزشک متخصص خود نسبت به تزریق بوتاکس میگرن روی بیاورند.

لازم به ذکر است افرادی که به تازگی مبتلا به میگرن شده اند نیز قبل از مصرف هر گونه داروی پیشگیری میگرن می‌توانند نسبت به تزریق اقدام نمایند، زیرا طبق تحقیقات بدن در این مواقع اثر بخشی بهتری نسبت به بوتاکس را از خود نمایان می‌کند که البته این مورد نیز با مشورت و صلاحدید پزشک قابل انجام است.

موارد قابل توجه قبل از تزریق بوتاکس میگرن

- طبق تکراره چند باره در این مقاله قدم اول در تزریق بوتاکس مشورت با پزشک است.

- با صلاحدید پزشک لازم است مصرف مسکن همچون ایبوپروفن، داروهای رقیق کننده و ضد التهاب قبل از تزریق بوتاکس خودداری شود.

- لازم است قبل از تزریق از پاکیزگی محل تزریق نسبت به لوازم آرایش و دیگر آلودگی ها مطمئن شوید.

موارد قابل توجه بعد از تزریق بوتاکس میگرن

- در صورت نیاز حداقل یک روز بعد از تزریق از فعالیت های ورزشی و فیزیکی اجتناب نمایید و ساعاتی را نیز به استراحت بگذرانید.

- تا چند ساعت گردن خود را پایین نیندازید و دراز نکشید.

- حداقل تا یک روز بعد از مصرف الکل و داروهایی ذکر شده در بالا اجتناب نمایید.

- محل تزریق را حداقل 2-1 روز لمس نکنید و از هر لمس دورانی همچون ماساژ خودداری نمایید.

- بهتر است تا چندین ساعت بعد از ترزیق سر خود را باز بگذارید و از پوشاندن آن با پوشاننده هایی همچون کلاه، اسکارف و شال اجتناب نمایید.

به عنوان سخن پایانی لازم به توجه است تزریق بوتاکس سردرد یکی از راه های بهبود دردهای میگرنی مزمن است و نوع پاسخ دهی آن در افراد مختلف، برآیند متفاوتی دارد و لازم به توجه است که قبل از هر گونه تزریق با پزشک متخصص خود مشورت نمایید.