در سری مقالاتی که در مجله کافه دارو با موضوعات مختلف به آن پرداختیم، گاهاً با گیاهانی که منشأ دارویی دارند مواجه شدیم. حال در این مقاله می‌خواهیم به بررسی گیاه دیگری با نام آشواگاندا بپردازیم. آشواگاندا چیست؟ بررسی آشواگاندا و تأثیرات آن؟ مزایا و معایب آن به چه نحو است؟

آشواگاندا چیست؟

آشواگاندا که با نام لاتین withania somnifera نام گذاری شده است. آشواگاندا یک گیاه شناخته شده آیورودا (طب سنتی متعلق به هند و ایران) بوده که مبتنی بر اصول درمانی هند می‌باشد. سابقه درمانی این گیاه به بیش از 3000 سال نیز می‌رسد که با محوریت اصلی رفع استرس و افزایش انرژی مورد بهره برداری قرار گرفته است. آشواگاندا در سانسکریت به معنای بوی اسب است که با نام های دیگر از جمله جینسینگ هندی و گیلاس زمستانی نیز شناخته می‌شود. گیاه آشواگاندا یک درختچه با گل های زرد رنگ می‌باشد که شیره، پودر ریشه و برگ این گیاه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

بررسی آشواگاندا و تأثیرات آن

منشأ مزایای این گیاه از ترکیبات شیمیایی موجود در ریشه و برگ های این گیاه بوده که برگ های آن بیشتر به عنوان دمنوش و چای مورد استفاده قرار می‌گیرد. ریشه این گیاه را نیز می توان به طرق مختلف استفاده کرد که غالبا بصورت پودر و یا ترکیب در مکمل ها در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرد. این گیاه درمانی به شکل های مختلف موجب تأثیر گذاری بر بدن می‌شود که از جمله آنها می‌توان به:

مؤثر در رفع اضطراب

این گیاه عملکرد تقویتی برای مغز دارد و با علائمی همچون افسردگی و اضطراب مقابله می‌کند. در یک مطالعه تحقیقاتی که در طی 60 روز به انجام رسید، گروهی که این گیاه را مصرف کرده بودند 69% کاهش اضطراب و بی خوابی را تجربه کردند. در نتیجه گیاه آشواگاندا می‌تواند در کاهش اضطراب و استرس عامل مؤثری باشد.

رفع التهاب

بدن در شرایطی همچون عفونت و یا آسیب، به شکل التهاب واکنش بیرونی از خود نشان می‌دهد. گیاه آشواگاندا در تسکین التهاب و همچنین کاهش آن به شکل مثمر ثمری مفید واقع شده است.

پیشگیری و رفع جوش و آکنه

خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی ریشه این گیاه از پوست در برابر عفونت یا آکنه محافظت می‌کند. همچنین خاصیت کلاژن سازی این گیاه مانعی در برابر پیری پوست محسوب می‌شود. ریشه گیاه آشواگاندا در کاهش جای زخم، بهبود رنگ پوست و همچنین ترمیم پوست نقش مؤثری ایفا می‌کند.

تقویت سیستم ایمنی و مؤثر در پیشگیری از سرطان

گیاه آشواگاندا یکی از عناصر معروف در بهبود تب و تقویت سیستم ایمنی است. یکی از ترکیبات موجود در آشواگاندا، ویتاففرین بوده که در مرگ سلول های سرطانی مؤثر است و همچنین به طرق مختلف از رشد سلول های سرطانی جدید نیز جلوگیری می‌کند.

درمان آلزایمر

پلاک های بتاآمیلوئید که به نوعی کشنده سلول های مغزی است و عامل پیشرونده آلزایمر می‌باشند، که گیاه آشواگاندا این پلاک ها را کاهش می‌دهد، از این رو گیاه آشواگاندا در درمان آلزایمر می‌تواند نقش بهبود دهنده ای ایفا کند.

رفع بی خوابی

 گیاه آشواگاندا خاصیت خواب آوری دارد و استفاده از ترکیب پودر این گیاه با نوشیدنی متناسب همچون شیر داغ می‌تواند به آرامش و خواب بهتر کمک کند.

افزایش استقامت

احساس خستگی و کسالت، عاملی ست که این روزها گریبانگیر بسیاری افراد بوده  و موجب اختلال در عملکرد عادی زندگی روزمره شده است. این گیاه پر خاصیت به ذخیره و حفظ انرژی در طول روز کمک می‌کند و موجب افزایش توانمندی فرد در کار و ورزش می‌شود.

کاهش ریزش مو و حفظ زیبایی پوست

خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه عامل مؤثری در حفظ سلامت پوست سر است. پودر ریشه گیاه آشواگاندا دارای اسید های چرب، گلوکز و پتاسیم بوده که اسید آمینه موجود در این گیاه موجب تحریک ملانین می‌شود. روش مصرف گیاه آشواگاندا برای کنترل ریزش مو به شکل های مختلف هم بصورت چای و هم بصورت پودری می باشد که متناسب با نی از می‌توان از آنها بهره مند شد. سطح بالای آنتی اکسیدان گیاه آشواگاندا از انسداد منافذ جلوگیری کرده و در برابر خطوط ریز ‌و لکه های پوست مقابله می‌نماید. گیاه آشواگاندا همچنین با تولید کلاژن به جوانسازی پوست کمک می‌کند.

جهت تهیه یکی از ماسک های پیشنهادی برای صورت می‌توان 2 قاشق چای‌خوری از پودر گیاه آشواگاندا را با 1 قاشق چای خوری زنجبیل و یک قاشق چای خوری پوست لیمو خشک ترکیب و در نهایت پودر بدست آمده را با یک فنجان آب جوشانده و پس از سرد شدن روی پوست صورت بمالید. (بهتر است قبل از استفاده از هر نوع ماسک خانگی، حساسیت و پذیرش پوست خود را نسبت به ترکیبات آن ماسک بررسی و سپس استفاده نمایید).

تأثیر آشواگاندا در سیستم جنسی زنان و مردان

جینسینگ هندی یا آشوگاندا عامل مؤثر در درمان بیماری های مردان است. این گیاه سطح تستوسترون را که برای حفظ سلامت جنسی مردان بسیار مهم بوده را بهبود می‌بخشد و همچنین در بهبود کیفیت اسپرم و در نهایت باروری آقایان تأثیرگذار است. گیاه آشواگاندا ارتباط بین سیستم غدد درون ریز را تقویت می‌کند و تجربه دوران قاعدگی مطلوب تر را برای بانوان به ارمغان می‌آورد. مصرف گیاه آشواگاندا در آستانه یائسگی نیز پیشنهاد شده است، این گیاه با تعادل هورمونی از عوارض یائسگی کاسته و عواملی همچون گرگرفتگی، افسردگی و مشکلات مربوط به خواب در این دوره را تسکین می‌بخشد. از دیگر تأثیرات شگفت انگیز گیاه آشواگاندا تقویت قوای جنسی هم برای خانم ها و هم آقایان است.

تأثیر مثبت گیاه آشواگاندا برای کودکان

این گیاه مفید برای تقویت حافظه کودکان، افزایش اشتها، درک و فهم بهتر دروس و عامل تأمین کننده مواد مغذی آنها به شمار می‌رود. همچنین تأثیر مثبت آن بر تقویت سیستم ایمنی کودکان نیز امر قابل توجه است.

مزایا و معایب آن به چه نحو است؟

همانطور که بالاتر به مزایای این گیاه ارزشمند اشاره شد، در موارد دیگر همچون کاهش سطح قند، کاهش وزن، بهبود کارکرد تیروئید، کنترل دیابت، بیماری پیسی و درمان زخم ها نیز می‌تواند مؤثر واقع شود.

در کنار مزایای ذکر شده، این گیاه نیز می‌تواند در صورت عدم تطابق با شرایط بدنی آسیب زا نیز باشد، بطور مثال این گیاه در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمی‌شود. همچنین برای کسانی که دچار افت فشار خون و افت قند خون هستند نیز لازم است در صورت تمایل به مصرف، ابتدا جوانب احتیاط را بررسی و سپس به مصرف آن مبادرت نمایند.

و در نهایت به عنوان سخن پایانی لازم است این نکته را همواره مدنظر داشته باشیم که قبل از مصرف هر گونه فرآورده درمانی بهتر است با تطبیق شرایط بدنی و توجه به تداخلات داروهای مصرفی و همچنین طبع بدن از آنها بهره مند شد.

                                                     نه چندان بخور کز دهانت برآید            نه چندان که از ضعف جانت برآید