کاهش وزن و ریزش مو.

در بسیاری از مواقع کاهش وزن، مخصوصا کاهش وزن های شدید می تواند عوارض زیادی برای فرد داشته باشد

بدن ما به کاهش مواد مغذی، استرس و تغییرات هورمونی که همگی با کاهش وزن های سریع اتفاق می افتد، و از عوامل اصلی دخیل در ریزش موهای ماست، بسیار حساس است و این موارد می توانند به راحتی تاثیرات منفی بر روی بدن ما داشته باشند.

در این مقاله می خواهیم دلیل تجربه ریزش مو به هنگام کاهش وزن را که در برخی افراد اتفاق می افتد بررسی نماییم.

چرا ریزش مو به هنگام کاهش وزن اتفاق می افتد؟

ریزش مو به هنگام کاهش وزن به طور عمده به کاهش مواد مغذی دریافتی در ارتباط است.

برای مثال به هنگام رژیم های کاهشی و کاهش شدید وزن ،ما شاهد پدیده ی ریزش موی موقت ( acute telogen effluvium ) که در آن ناگهان موهای فرد شروع به ریزش می کند.

این پدیده عموما 3 ماه بعد از شروع رژیم شروع شده و حدودا تا 6 ماه بعد از آن هم ادامه دارد.

برخی از رژیم های غذایی و عوامل مرتبط با ریزش مو :

• رژیم های به شدت کم کالری: ارتباط بسیار قوی بین کاهش کالری و مواد مغذی دریافتی وجود دارد.   عموما در افرادی که این چنین رژیم هایی را اتخاذ می کنند، کاهش مواد مغذی، و استرس های روانی جز اولین اثرات  این نوع رژیم ها هستند و  ارتباط بسیار تنگاتنگی بین این فاکتورها و ریزش مو وجود دارد.

• رژیم هایی با مقدار پروتئین بسیار پایین: آمینو اسیدها که بلوک های سازنده پروتئین ها را شامل می شوند نقش بسیار مهمی در رشد موها ایفا می کنند. از این رو رژیم هایی که با کاهش دریافت پروتئین همراه باشند می توانند باعث ایجاد ریزش مو شوند. زمانی که پروتئین دریافتی بدن شما کم می شود بدن شما اولویت استفاده از پروتئین های دریافتی را برای کارهای مهم تر مانند تعمیر بافتی، انقباض عضلانی و تولید هورمون ها مصرف می کند. و از آن جایی که رشد مو برای شما به عنوان یک عمل حیاتی تلقی نمی شود پروتئین کافی به موها تخصیص داده نشده و آن ها شروع به ریزش می کنند. همچنین باید اشاره کرد که کاهش برخی از آمینو اسید های خاص مانند هیستیدین، لوسین، والین نقش پر رنگ تری در ایجاد ریزش مو ایفا می کنند.

• عمل های جراحی کاهش وزن: عمل های جراحی کاهش وزن با کاهش شدید مواد مغذی همراه است و همانطور که که گفتیم کاهش مواد مغذی با کاهش وزن در ارتباط است. برای مثال تحقیقات نشان داده ان افرادی که تحت عمل های جراحی کاهش وزن مانند لیپوساکشن و یا کوچک کردن معده قرار می گیرند به شدت دچار کاهش زینک و ویتامین ب 12 که هر دو برای رشد موها ضروری است، می شوند. 

آیا ریزش مو خطرناک است؟

به طور کلی ریزش مو به خودی خود خطرناک نیست، اما همانطور که کفتیم ریزش مویی که بعد از کاهش وزن اتفاق می افتد چون به دلیل نقص های تغذیه ای می باشد و این نقص ها می توانند باعث برخی مشکلات سلامتی شوند، باید مورد توجه قرار گیرند.

برای مثال کاهش زینک و آهن بدن که معمولا از عوامل دخیل در ریزش مو هستند می توانند باعث کم خونی و عوارض مرتبط با آن شوند.

بنابراین زمانی که دچار ریزش مو مخصوصا ریزش موی ناگهانی شدید حتما باید به دنبال یافتن علت آن باشید تا از وقوع سایر عوارض مرتبط با آن جلوگیری کنید.

چطور می توان از ریزش مو به هنگام کاهش وزن جلو گیری کرد؟ 

همانطور که گفته شد ریزش مو به دلیل کاهش وزن شدید و کاهش مواد مغذی مرتبط با آن اتفاق می افتد. بنابراین سعی کنید اگر قصد کاهش وزن دارید طوری برنامه ریزی کنید که در بازه طولانی مدت و به آرامی کاهش وزن داشته باشید تا بدن شما بتواند با آن وفق پیدا کند.

سعی کنید رژیم های را پیروی کنید که علاوه بر کاهش کالری دریافتی شامل تمام گروه های غذایی و مواد مغذی مورد نیاز بدن شما باشد. برای مثال اگر شما از رژیم های خاص مانند رژیم های گیاه خواری پیروی می کنید قطعا دچار کاهش برخی مواد مانند زینک و آهن خواهید شد که باید حتما از طریق مصرف مکمل های غذایی  بتوانید آن ها تامین کنید. 

چگونه می توان ریزش مو را جبران کرده و باعث رشد موهای از دست رفته شد؟

اولین نکته در این زمینه این است که اگر شما دچار ریزش مو شده اید باید بتوانید فاکتورهای دخیل در ایجاد آن را شناسایی کنید و به دنبال اصلاح آن ها باشید.

در نظر داشته باشید ریزش مو می تواند دلایل زیادی به غیر از مباحث رژیمی داشته باشد و حتما در صورت مواجهه با آن با مشورت یک متخصص به دنبال دلایل این مسئله باشید.

همانطور که گفته شد در صورتی که رژیم های کاهش وزن را پیروی می کنید و دچار ریزش مو شده اید مصرف مکمل هایی مانند مکمل زینک و آهن می تواند با برطرف کردن کمبود های این مواد در بدن به رشد مجدد موها کمک نماید.

برخی منابع مورد استفاده:

• Guo EL, Katta R. Diet and hair loss: effects of nutrient deficiency and supplement use. Dermatol Pract Concept. 2017;7(1):1-10. Published 2017 Jan 31. doi:10.5826/dpc.0701a01
• Finner AM. Nutrition and hair: deficiencies and supplements. Dermatol Clin. 2013 Jan;31(1):167-72.
• Muscogiuri G, Barrea L, Laudisio D, et al. The management of very low-calorie ketogenic diet in obesity outpatient clinic: a practical guide. J Transl Med. 2019;17(1):356. Published 2019 Oct 29. doi:10.1186/s12967-019-2104-z
• Alhamdan BA, Garcia-Alvarez A, Alzahrnai AH, et al. Alternate-day versus daily energy restriction diets: which is more effective for weight loss? A systematic review and meta-analysis. Obes Sci Pract. 2016;2(3):293-302. doi:10.1002/osp4.52
• Katsogridaki G, Tzovaras G, Sioka E, Perivoliotis K, Zachari E, Magouliotis D, Tasiopoulou V, Chatedaki C, Zacharoulis D. Hair Loss After Laparoscopic Sleeve Gastrectomy. Obes Surg. 2018 Dec;28(12):3929-3934.
• Malkud S. A Hospital-based Study to Determine Causes of Diffuse Hair Loss in Women. J Clin Diagn Res. 2015;9(8):WC01-WC4. doi:10.7860/JCDR/2015/14089.6170Olsen O, Sjøhaug M, van Beekvelt M, Mork PJ. The effect of warm-up and cool-down exercise on