آیا مصرف مکمل های ویتامین D می تواند در کاهش ابتلا به بیماری کرونا تاثیر گذار باشد ؟

با شیوع بیماری کرونا و نبود درمان قطعی برای این بیماری، راهکارهای پیشگیرانه از ابتلای افراد به این بیماری بیش از پیش مد نظر قرار گرفته اند. در میان عواملی مثل استفاده از ماسک، فاصله گذاری اجتماعی و رعایت پروتکل های بهداشتی، موارد تغذیه ای نیز جایگاه مهمی در کاهش احتمال ابتلا و خطر مرگ و میر ناشی از بیماری کرونا ایفا می نماید.

در این مقاله قصد بررسی شواهد علمی موجود در این زمینه و نحوه اثر گذاری این ویتامین در بهبود کارایی سیستم ایمنی را داریم.

ویتامین D به عنوان عنصری مهم در فعال سازی سلول هایی ایمنی موسوم به سلول های T که نقش محافظتی از بدن در مقابل پاتوژن ها را دارند، به شمار می رود. همچنین این ویتامین در فعال سازی پاسخ های ضدالتهابی و تنظیم پاسخ های سیستم ایمنی بدن انسان نقش های مهمی را ایفا می کنند.

تحقیقی که بر روی ۲۳۵ بیمار صورت گرفته است نشان داد، وجود ۳۰ نانو گرم ویتامین D به ازای هر میلی لیتر خون در بدن می تواند علائم بالینی و میزان مرگ و میر و زمان بستری شدن در اثر بیماری کرونا را کاهش دهد.

همچنین این تحقیق نشان داد، در بیماران بالای چهل سال مبتلا به کرونا آن هایی که سطوح مناسبی از ویتامنی D را داشتند ۵۱.۵ درصد کمتر از بقیه بیماران به علائم خطرناک بیماری کرونا مانند کاهش شدید اکسیژن خون، بیهوشی و مرگ دچار شده بودند.

همچنین یک مطالعه مروری که بروی ۱۱ هزار نفر در ۱۴ کشور صورت گرفت نشان داد مصرف مکمل های ویتامین D چه در افراد با کمبود این ویتامین و چه در افراد سالم، خطر بیماری های عفونی دستگاه تنفسی را حداقل ۱۲ درصد کاهش می دهد.  همچنین میزان کاهش احتمال ابتلا در افراد دچار کمبود این ویتامین بعد از استفاده از مکمل های ویتامینی کاهش یافت.

دیگر مکانیسم های اثر بخشی:

سایتوکین ها پروتئین هایی در ساختار دفاعی سیستم ایمنی بدن ما هستند که در حالت عادی نقش ضدالتهابی دارند. اما در برخی شرایط همین سایتوکین ها می توانند باعث تغییرات تخریبی و آسیب بافتی فراوانی در بدن شوند.
طوفان سایتوکین ها به شرایطی اطلاق می شود که سیستم ایمنی مقادیر بسیار زیاد و کنترل نشده ای از سایتوکین ها را در پاسخ به یک التهاب یا مورد مشابهی در بدن تولید می کنند. این عدم تنظیم و تولید بسیار زیاد سایتوکین ها می تواند باعث آسیب بافت های مختلف در بدن و پیشرفت عفونت و بیماری گردد. همین امر (طوفان سایتوکین ها) یکی از اصلی ترین دلایل پیشرفت و وخیم شدن بیماری های تنفسی از جمله کرونا در بدن انسان نیز است.

برای مثال مشخص شده است در بدن افراد مبتلا به کرونا مقادیر بسیار زیادی از سایتوکین های نوع اینترلوکین۱ و اینترلوکین ۶ تولید می شود.  

مشخص شده است وجود مقادیر کافی از ویتامین D می تواند تولید سایتوکین ها را کنترل نموده و از این طریق باعث کنترل پیشرفت بیماری های تنفسی گردد.

هرچند استفاده از مکمل ویتامین D نمی تواند به تنهایی باعث عدم ابتلا و یا بهبودی شما بعد از ابتلا به بیماری کرونا گردد، اما کمبود این ویتامین در بدن شما می تواند شما را مستعد ابتلا به نوع شدید این بیماری نماید.

بنابراین توصیه می شود افراد به منظور کاهش احتمال ابتلا و همینطور بالابردن شانس بهبودی پس از ابتلا به بیماری کرونا به طور مرتب اقدام به مصرف ویتامین D نماید. به طور روزانه یک فرد بالغ به حدود ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم ویتامین D  نیاز دارد، که می تواند برای تأمین ویتامین D مورد نیاز خود هم از طریق رژیم غذایی و هم از طریق مصرف مکمل های ویتامینی اقدام نماید.

گرد آوری و ترجمه: دکتر اسماعیل مظفری پور – کارشناس تغذیه، آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی

برخی منابع مورد استفاده:

Di Rosa M, Malaguarnera M, Nicoletti F, Malaguarnera L. Vitamin D3: a helpful immuno-modulator. Immunology. ۲۰۱۱;۱۳۴(۲):۱۲۳-۱۳۹. doi:10.1111/j.1365-2567.2011.03482.x

Hejazi ME, Modarresi-Ghazani F, Entezari-Maleki T. A review of Vitamin D effects on common respiratory diseases: Asthma, chronic obstructive pulmonary disease, and tuberculosis. J Res Pharm Pract. ۲۰۱۶;۵(۱):۷-۱۵. doi:10.4103/2279-042X.176542

Rondanelli, M., Miccono, A., Lamburghini, S., Avanzato, I., Riva, A., Allegrini, P., Faliva, M. A., Peroni, G., Nichetti, M., & Perna, S. (2018). Self-Care for Common Colds: The Pivotal Role of Vitamin D, Vitamin C, Zinc, and Echinacea in Three Main Immune Interactive Clusters (Physical Barriers, Innate and Adaptive Immunity) Involved during an Episode of Common Colds-Practical Advice on Dosages and on the Time to Take These Nutrients/Botanicals in order to Prevent or Treat Common Colds. Evidence-based complementary and alternative medicine : eCAM, ۲۰۱۸, ۵۸۱۳۰۹۵

Bjelakovic G, Gluud LL, Nikolova D, Whitfield K, Wetterslev J, Simonetti RG, Bjelakovic M, Gluud C. Vitamin D supplementation for prevention of mortality in adults. Cochrane Database Syst Rev. 2014 Jan 10;(1):CD007470.

Marik PE, Kory P, Varon J. Does vitamin D status impact mortality from SARS-CoV-2 infection?. Med Drug Discov. ۲۰۲۰;۶:۱۰۰۰۴۱. doi:10.1016/j.medidd.2020.100041