مکمل های چربی سوز را بر اساس نحوه ی عملکرد آن ها می توان به شکل زیر تقسیم بندی کرد:

• چربی سوزهای ترموژنیک

این دسته از مکمل ها سعی می کنند با افزایش انرژی مصرفی پایه و تولید گرما باعث افزایش انرژی در بدن فرد گردیده و از این طریق با برقراری تعادل منفی بین انرژی دریافتی و انرژی مصرفی باعث کاهش وزن در بدن فرد گردند.

معروف ترین مکملی که در این دسته میتوان قرار داد کافئین است.

• مکمل های فراهم کننده چربی:

این دسته از مکمل ها با عملکرد خود باعث می شوند تا فراهمی اسید های چرب آزاد (عناصر سازنده چربی ها در بدن) در خون بیشتر گردیده و به راحتی در اختیار ارگان ها و عضلات فعال به عنوان سوخت قرار گیرد. تا از این طریق بدن را بیشتر متکی به استفاده از چربی در حین فعالیت ها بدنی نمایند و با این استفاده بیشتر باعث کاهش میزان ذخیره چربی ها در بدن گردند.

مکمل (CLA(conjugated linoleic acid و ال کارنیتن معروف ترین مکمل های در این دسته هستند.

CLA :

یک اسید چرب است که در مواد لبنی و گوشت قرمز یافت می شود. سی ال ای با افزایش میزان تجزیه چربی زیر پوستی و جلوگیری از ذخیره آن ها باعث افزایش فراهمی چربی در خون به عنوان یک سوخت در دسترس شده و به این صورت موجبات کاهش میزان چربی را در فرد فراهم می آورد. همچنین تحقیقات متعددی نشان می دهند که این اسید چرب دارای اثرات بسیار مثبتی بر روی عملکرد سیستم ایمنی فرد دارد.

ال کارنتین:

یک اسید امینو غیر ضروری است که از تجزیه لیزین و متونین در کبد و کلیه تولید می گردد. این اسید آمینه با بهبود عملکرد میتوکندری های درون سلولی و بهبود ظرفیت قلبی عروقی باعث افزایش سوخت ساز چربی در بدن و به کلی افزایش ظرفیت هوازی می گردد.

مکمل های کاهش دهنده اشتها:

این مکمل ها با کاهش اشتها و از طریق آن، با کاهش میزان انرژی دریافتی سعی می کنند استفاده از ذخایر چربی بدن را افزایش دهند. عموما این مکمل ها با دستکاری مقدار هورمون های لپتین و گارلین که هر دو در تنظیم اشتها دخیل هستند، باعث کاهش اشتها می شوند.

بلاک کننده های چربی و کربوهیدرات:

این دسته از مکمل ها با دستکاری در آنزیم های دخیل در گوارش و جذب کربوهیدرات و چربی ها باعث می شوند تا آن ها غیر فعال شده و کربوهیدرات و چربی ها که بیشترین سهم را در رژیم روزانه ما دارند و بیشترین انرژی را به بدن وارد می کند بدون جذب شدن از سیستم گوارش خارج گردند و این قاعدتا باعث کاهش انرژی دریافتی و اجبار بدن به مصرف چربی های ذخیره در بدن می کند. مکمل چیتوسان را می توان یکی از معروف ترین مکمل ها در این دسته نام برد.

جمع بندی :

در یک جمع بندی در خصوص انواع مکمل های چربی سوز می توان اینگونه بیان کرد که هر مکمل چربی سوز موجود در بازار یا در یکی از دسته بندی های بالا قرار میگرد و یا ترکیبات آن ترکیبی از موادی است که هر کدام از آن ها در یک دسته از این تقسیم بندی قرار میگیرند. همچنین چربی سوز هایی که باعث افزایش سوخت و ساز سلول های چربی و فراهمی تری گلیسیرید در خون می شوند، دارای عوارض کمتری بوده و می توانند با اطمینان بیشتری مصرف گردند.

علی رقم تاثیرات مثبتی که برای مصرف مکمل های چربی سوز عنوان شده است، باید به یک نکته بسیار مهم توجه داشت و آن این نکته است که همانطور که از نام این محصولات مشخص است، این محصولات “مکمل” هستند و به تنهایی قادر به معجزه و کاهش سریع و زیاد وزن نیستند در صورتی هم که مکملی این کار را انجام دهد عوارض مصرف آن قطعا به قدری بالا خواهد بود که بتواند امتیازات آن را کم رنگ نماید. پس باید به یاد داشت برای دستیابی به وزن مطلوب و کاهش میزان چربی بدنی، مصرف مکمل های چربی سوز به تنهایی نمیتواند کافی باشد و زمانی این مکمل ها دارای اثر بخشی مناسب هستند که به همراه یک رژیم غذایی کم کالری و همچنین برنامه تمرینی مناسب استفاده شوند تا بتوانند بیشترین اثرگذاری را بر کنترل و کاهش وزن داشته باشند.

گردآوری و ترجمه: دکتر اسماعیل مظفری پور – کارشناس تغذیه و آسیب شناسی ورزشی و حرکات اصلاحی

منابع :

Jeukendrup, A. E., & Randell, R. (2011). Fat burners: nutrition supplements that increase fat metabolism. Obesity Reviews, 12(۱۰), ۸۴۱-۸۵۱.

Nagao, T., Komine, Y., Soga, S., Meguro, S., Hase, T., Tanaka, Y., & Tokimitsu, I. (2005). Ingestion of a tea rich in catechins leads to a reduction in body fat and malondialdehyde-modified LDL in men–. The American Journal of Clinical Nutrition, 81(۱), ۱۲۲-۱۲۹.

Mougios, V., Matsakas, A., Petridou, A., Ring, S., Sagredos, A., Melissopoulou, A., … & Nikolaidis, M. (2001). Effect of supplementation with conjugated linoleic acid on human serum lipids and body fat. The Journal of Nutritional Biochemistry, 12(۱۰), ۵۸۵-۵۹۴.

Blankson, H., Stakkestad, J. A., Fagertun, H., Thom, E., Wadstein, J., & Gudmundsen, O. (2000). Conjugated linoleic acid reduces body fat mass in overweight and obese humans. The Journal of Nutrition, 130(۱۲), ۲۹۴۳-۲۹۴۸.

Yohimbine: the effects on body composition and exercise performance in soccer players. Ostojic, S. M. (2006). Yohimbine: the effects on body composition and exercise performance in soccer players. Research in Sports Medicine, 14(۴), ۲۸۹-۲۹۹.