در سری مقالات مجله کافه دارو به جنبه های مختلف سلامتی پرداختیم، حال در این مقاله قصد داریم به قرص های اورژانسی جهت پیشگیری از بارداری بپردازیم.

در مواقعی که افراد مایل به بارداری نیستند از روش های مختلف جلوگیری همچون آی یو دی، کاندوم و .. سعی در جلوگیری از بارداری های ناخواسته دارند. در این بین گاها بر حسب دلایل مختلف و برقراری رابطه جنسی محافظت نشده ممکن است فرد ناچار به بهره گیری از روش های فوریتی و استفاده از قرص های اورژانسی بشود.

قرص های اورژانسی چیست؟

این قرص ها با اصطلاح قرص صبح روز بعد یا قرص ضد بارداری نیز از آنها یاد می‌شود که در مواقع اورژانسی می‌توان از آنها بهره مند شد. این قرص ها دارای ترکیباتی هستند که مانع از لقاح تخمک با اسپرم می‌شوند که در نتیجه در صورت عدم رعایت نکات پیشگیری از بارداری، فرد به مصرف این قرص ها روی می‌آورد.

نحوه مصرف قرص های اورژانسی

نکته قابل توجه در مصرف قرص های اورژانسی عدم استفاده مرتب آنهاست، یعنی باید خاطر نشان کرد که این گونه قرص ها مناسب مصرف برای 2 الی 3 مرتبه در کل سال است.

همان گونه که بالاتر ذکر شد نام دیگر این قرص ها،  قرص صبح روز بعد است، این زمان مصرف صحیح این قرص ها را نیز نشان می‌دهد، اما تا 24 ساعت بعد از برقراری رابطه جنسی نیز می‌توان از آن بهره مند شد که البته در قرص های مختلف ممکن است نوع مصرف، تعداد مصرف و همچنین زمان مصرف متفاوت باشد.

انواع قرص های اورژانسی

قرص لوونورژسترول (لنوول): این قرص در بسته بندی تک قرص یا دو قرص و حاوی پروژستین است. مکانیسم قرص لنوول، تأخیر یا جلوگیری از تخمک گذاری بوده و مانع از اتصال یک تخم بارور شده به رحم می‌شود. این قرص نسبت به دیگر قرص های اورژانسی عوارض کمتری برای فرد دارد. قرص لوونورژسترول حداکثر تا 72 ساعت  بعد از رابطه جنسی استفاده می‌شود و اثر گذاری این محصول با ضخیم شدن مخاط دهانه رحم همراه است و همچنین از لقاح تخمک با اسپرم نیز جلوگیری می‌کند.  قرص لوونل ریزش دیواره رحم را رقم می‌زند و با این مکانیسم از ماندن تخمک بارور در رحم ممانعت می‌کند. قرص لوونورژسترول در حدود 80 درصد از بارداری جلوگیری می‌کند.

قرص ضد بارداری الا: این محصول حاوی هورمون اولیپریستال استات بوده و می‌توان تا 120 ساعت بعد از رابطه جنسی از آن بهره مند شد. قرص الا با نسخه قابل تهیه می‌باشد و تا حدود 90 در جلوگیری از بارداری موفق عمل می‌کند.

قرص های LD و HD: اینگونه قرص ها نسبت به دو مورد قبل اثر گذاری کمتری دارد و متعاقبا میزان عوارض این دو نیز کمتر است و این بدلیل میزان کمتر دوز هورمون در قرص ال دی و اچ دی می‌باشد. که جهت مصرف، دو عدد قرص اچ دی بلافاصله بعد از رابطه جنسی محافظت نشده باید استفاده کرد و دو عدد نیز بعد از 12 ساعت.

قرص ال دی به تعداد 8 عدد یک روز تا سه روز بعد از رابطه جنسی محافظت نشده باید از آن استفاده کرد (می‌توان 4 قرص در یک ساعت و 4 قرص بعدی را 12 ساعت بعد مصرف نمود).

عوارض مصرف قرص های اورژانسی

مصرف قرص های اورژانسی از باب ساختار هورمونی خود ممکن است در فرد با ایجاد عوارض همراه باشد، که بطور کلی این عوارض کوتاه مدت است و شامل:

- حالت تهوع

- استفراغ

- تجربه استرس و اضطراب

- دل درد و سردرد

- تغییر در زمان قاعدگی و یا تغییرات خونریزی (کمتر یا بیشتر شدن خونریزی)

- درد سینه و تورم آن

- بررسی لزوم استفاده از قرص های اورژانسی

این گونه قرص ها یک روش اضطراری جهت جلوگیری از بارداری محسوب می‌شود و در مواقعی همچون:

- پارگی کاندوم و یا فراموشی جهت استفاده از آن

- ریخته شدن مایع منی داخل واژن

- عدم بهره گیری از روش های ضد بارداری معمول همچون قرار ندادن آی یو دی، قابل استفاده است.

به عنوان سخن پایانی، قرص های اورژانسی جهت پیشگیری از بارداری به عنوان راهکار دائمی قابل استفاده نیست و لازم است که بخاطر داشته باشید رعایت جوانب احتیاط در داشتن رابطه جنسی علاوه بر تأمین سلامت شما به عدم نگرانی جهت بارداری ناخواسته نیز کمک می‌کند، از این رو بهتر است قبل از هر فوریتی روتین احتیاطی را رعایت بفرمایید، اما در مواقع دیگر که ناچار به استفاده از قرص های ضد بارداری هستید با حفظ آرامش و اطمینان از پاسخ دهی نسبت به مصرف آن روی آورید و در زمان مصرف نیز تمام مراقبت های لازم همچون بهره مندی از رژیم غذایی سالم را مدنظر قرار دهید تا کمترین عارضه از باب مصرف قرص های اورژانسی در شما هویدا شود.