آیا نخوردن صبحانه برای سلامتی مضر است؟

"صبحانه مهمترین وعده غذایی روزانه است."  این جمله، جمله ای است که ما بارها آن را شنیده ایم و در واقع به عنوان یک حقیقت در جامعه پذیرفته شده است. آنچه ما به صورت پیش فرض از قبل داریم این است که صبحانه مهم ترین وعده غذایی بوده و اهمیت آن از سایر وعده ها بسیار بیشتر است. گفته می شود عدم مصرف صبحانه می تواندباعث افزایش وزن و سایر خطرات مربوط به سلامتی ما شود. اما به نظر می رسد نیاز است نگاه دقیق تری به این موضوع بیاندازیم.

در این مقاله قصد داریم نگاه دقیقی به وعده ی صبحانه و اثرات آن بر سلامتی و سایر جنبه های زندگی بیندازیم.

• کسانی که صبحانه مصرف می کنند سلامتی بیشتری دارند. 

به نظر می رسد این موضوع درست است. تحقیقات نشان داده اند افرادی که به طور منظم صبحانه می خورند به احتمال کمتری دچار چاقی شده و احتمال بروز بیماری های مزمن در آن ها پایین تر است. برای همین بسیاری از متخصصین توصیه می کنند که صبحانه می تواند برای سلامتی بسیار مفید باشد.

اما نکته ای که در این میان باید به آن توجه کرد این است که این مطالعات نشان داده اند افرادی که صبحانه می خورد احتمالا سلامت بیشتری دارند ولی مشخص نشده است که آیا این سلامتی فقط به خاطر خوردن صبحانه ایجاد شده است یا خیر.

برای مثال مشخص شده است افرادی که صبحانه می خورد تمایل به عادت های سلامتی دیگری هم دارند. آن ها معمولا رژیم غذایی پر فیبر و غنی از ریز مغذی ها دارند و به طور منظم فعالیت بدنی نیز دارند در طرف دیگر عموما افرادی که صبحانه نمی خورند تمایل بیشتری به مصرف سیگار، عدم فعالیت بدنی و مصرف مشروبات الکلی دارند.

نتیجه ای که می توان از این بحث گرفت این است که درست است که افرادی که صبحانه می خورند از سلامتی بالایی برخوردارند اما این سلامتی تنها به دلیل این عادت کوچک ایجاد نشده است و این افراد دارای عادت های خوب زیاد دیگری هستند که صبحانه خوردن نیز جزیی از آن هاست.

• خوردن صبحانه و افزایش متابولیسم.

باوری وجود دارد که می گوید خوردن صبحانه باعث شروع متابولیسم در بدن ما می شود.

اما آیااین درست است؟

افرادی که این موضوع رو بیان کرده اند در واقع اشاره به اثرات دمایی خوردن غذا داشته اند. همانطور که می دانید بعد از خوردن غذا به منظور هضم آن بدن مجبور به فعالیت می شود این فعالیت های درون بدن می تواند باعث افزایش دمای بدن  شود که بسیاری آن را به عنوان آغاز متابولیسم بدنی در نظر می گیرند. اماهمانطور که می دانیم برای ایجاد این اثر دمایی برای بدن فرقی نمی کند که شما چه مقدار و در چه زمانی غذا می خورید و هر زمان که این کار رو انجام دهید همین اثر در بدن ایجاد می شود.

همچنین مطالعه ای نشان داد که در طول 24 ساعت در شرایط یکسان هیچ تفاوتی بین میزان انرژی مصرفی روزانه ی افرادی که صبحانه می خورند با آن هایی که این کار را نمی کنند، وجود ندارد.  در نهایت باید گفت صبحانه تاثیری بر متابولیسم بدنی ندارد.

• نخوردن صبحانه باعث افزایش وزن می شود.

یکی دیگر از جملاتی که بسیار گفته می شود این است که نخوردن صبحانه باعث افزایش وزن در افراد می شود.
این جمله خود دارای یک تناقض بزرگ است. چگونه ممکن است نخوردن(و متعاقب آن عدم دریافت کالری) می تواند باعث افزایش وزن شود؟ افرادی که این جمله را بیان می کنند به این مسئله اشاره دارند که نخوردن صبحانه باعث می شود شما در طول روز بیشتر گرسنه شوید و در نتیجه در وعده های غذایی بعدی غذای بیشتری را مصرف نمایید. اما این مسئله توسط مطالعات صورت گرفته حمایت نمی شود.

حتی مطالعاتی هستند ک نشان داده اند  نخوردن صبحانه باعث می شود به صورت روزانه افراد 400 کیلوکالری انرژی دریافتی کمتری داشته باشند.

در یک مطالعه دیگری به صورت دقیق به بررسی اثر خوردن یا نخوردن صبحانه در یک بازه چهار ماه بر روی وزن افراد دارای اضافه وزن پرداختند. نتایج این تحقیق نشان داد بعد از گذشت 4 ماه هیچ تفاوت وزنی بین گروهی که صبحانه می خوردند با آن هایی که اینکار را نمی کردند مشاهده نشد.  

منابعی برای مطالعه بیشتر:

• Dubois L, Girard M, Potvin Kent M, Farmer A, Tatone-Tokuda F. Breakfast skipping is associated with differences in meal patterns, macronutrient intakes and overweight among pre-school children. Public Health Nutr. 2009 Jan;12(1):19-28.
• Rampersaud GC, Pereira MA, Girard BL, Adams J, Metzl JD. Breakfast habits, nutritional status, body weight, and academic performance in children and adolescents. J Am Diet Assoc. 2005 May;105(5):743-60; quiz 761-2.
• Kobayashi F, Ogata H, Omi N, Nagasaka S, Yamaguchi S, Hibi M, Tokuyama K. Effect of breakfast skipping on diurnal variation of energy metabolism and blood glucose. Obes Res Clin Pract. 2014 May-Jun;8(3):e201-98.
• Gonzalez JT, Veasey RC, Rumbold PL, Stevenson EJ. Breakfast and exercise contingently affect postprandial metabolism and energy balance in physically active males. Br J Nutr. 2013 Aug;110(4):721-32.
• Dhurandhar EJ, Dawson J, Alcorn A, Larsen LH, Thomas EA, Cardel M, Bourland AC, Astrup A, St-Onge MP, Hill JO, Apovian CM, Shikany JM, Allison DB. The effectiveness of breakfast recommendations on weight loss: a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2014 Aug;100(2):507-13.